Card đồ họa (GPU) là trái tim của mọi hệ thống chơi game hoặc làm việc đồ họa. Mặc dù hầu hết các card đồ họa hiện đại đều có giới hạn nhiệt độ an toàn lên đến 90°C, lý tưởng nhất là chúng không nên vượt quá 85°C khi bạn đang chơi game. Nếu không, bạn sẽ bắt đầu gặp phải những vấn đề về hiệu suất và độ bền. Việc theo dõi nhiệt độ GPU bằng các công cụ như MSI Afterburner khi chơi game là một ý hay, nhưng đối với nhiều người, việc bật overlay liên tục có thể làm gián đoạn trải nghiệm. Tuy nhiên, nếu bạn đã sử dụng máy tính chơi game đủ lâu, bạn có thể nhận biết được các dấu hiệu card đồ họa quá nhiệt mà không cần phần mềm. Tất cả những gì bạn cần làm là chú ý đến một vài dấu hiệu rõ ràng và sử dụng các công cụ có sẵn để kiểm tra nhiệt độ chính xác trước khi tìm cách khắc phục sự cố. Sau đây là cách nhận biết nếu card đồ họa quá nhiệt và cách xử lý.
Cận cảnh bên trong thùng máy tính chơi game với card đồ họa, CPU và các linh kiện chính
Các Dấu Hiệu Cho Thấy Card Đồ Họa Của Bạn Đang Quá Nhiệt
Việc giữ cho nhiệt độ GPU trong tầm kiểm soát không chỉ kéo dài tuổi thọ của linh kiện mà còn nâng cao trải nghiệm chơi game tổng thể của bạn. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp nhất.
1. Tiếng Quạt Gió Lớn Bất Thường
Khi bạn chỉ duyệt web hoặc làm việc với các tài liệu đơn giản, bạn hiếm khi nghe thấy tiếng quạt của card đồ họa. Đó là bởi vì GPU không phải chịu tải nặng và nhiều quạt trên các card đồ họa hiện đại thậm chí không quay cho đến khi đạt đến một nhiệt độ nhất định. Tuy nhiên, khi bạn chơi game hoặc thực hiện các tác vụ đòi hỏi đồ họa cao khác như render trên máy tính, quạt sẽ tăng tốc và bạn sẽ nghe thấy tiếng ồn.
Nhưng nếu tiếng quạt trở nên quá lớn đến mức bạn có thể nghe thấy chúng ngay cả khi đang đeo tai nghe, rất có thể chúng đang chạy ở tốc độ 100%. Lúc này, quạt card đồ họa ồn nghe gần giống như động cơ phản lực. Theo mặc định, quạt GPU sẽ không chạy ở tốc độ cao như vậy trừ khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng nhất định, thường là khoảng 80°C. Trừ khi bạn đã thiết lập một đường cong quạt (fan curve) tùy chỉnh để giữ cho card mát hơn, bạn có thể chắc chắn rằng nhiệt độ GPU cao và đang bị quá nhiệt.
2. Hiệu Suất Chơi Game Giảm Sút & FPS Không Ổn Định
Việc trải nghiệm tụt FPS (Frames-Per-Second) khi chơi game không phải là điều hiếm gặp. Thông thường, một tựa game chưa được tối ưu hóa tốt có thể gây ra những đợt giảm khung hình ngẫu nhiên. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng này sau vài phút chơi game, GPU của bạn có thể đang bị thermal throttling. Card đồ họa thường giảm tốc độ xung nhịp của chúng khi nhiệt độ vượt quá 80 đến 85°C để giảm thiểu tình trạng quá nhiệt và bảo vệ các thành phần bên trong. Khi GPU thực hiện điều này, bạn sẽ trải nghiệm FPS giảm và giật lag game trong suốt phiên chơi game của mình.
Màn hình game Jedi Survivor trên PC với công cụ MSI Afterburner hiển thị thông số GPU
Tuy nhiên, đừng vội kết luận rằng GPU là thủ phạm duy nhất. Cũng có khả năng CPU của bạn đang quá nhiệt hoặc đang gây nghẽn cổ chai (bottleneck) cho GPU. Để chắc chắn rằng GPU của bạn thực sự đang quá nhiệt, tôi đặc biệt khuyên bạn nên khởi chạy MSI Afterburner (hoặc phần mềm tương đương) và giám sát phần cứng của bạn trong ít nhất 15 phút. Hãy theo dõi mức sử dụng GPU, tốc độ xung nhịp GPU và nhiệt độ của cả CPU lẫn GPU trong khi đang chạy game mà bạn gặp phải tình trạng tụt FPS.
Giao diện phần mềm MSI Afterburner với các cửa sổ điều chỉnh quạt, giám sát phần cứng và chỉnh sửa đường cong
3. Game Thường Xuyên Treo, Văng Hoặc Gặp Lỗi Hệ Thống
Ngoài việc giảm khung hình và giật lag do thermal throttling, bạn có thể gặp phải tình trạng game crash trong một số trường hợp cực đoan. Đó là bởi vì khi card đồ họa quá nhiệt, hệ thống sẽ trở nên không ổn định. Vì vậy, nếu bạn gặp lỗi crash với thông báo Windows như “Display driver has stopped responding” ngay sau một cảnh đồ họa nặng trong game, một GPU quá nhiệt có thể là nguyên nhân.
Thông báo lỗi crash game Jedi Survivor trên máy tính, biểu hiện của GPU quá nhiệt
Trong một số trường hợp, PC của bạn có thể treo máy khi chơi game hoàn toàn và bạn sẽ cần khởi động lại theo cách thủ công bằng nút nguồn. Bạn cũng có thể gặp phải lỗi màn hình xanh chết chóc (BSOD) đáng sợ khi card đồ họa vượt quá giới hạn nhiệt độ an toàn. Thông thường, bạn sẽ gặp phải các lỗi hình ảnh (visual artifacts) trước khi xảy ra một sự cố liên quan đến GPU.
4. Tấm Lưng GPU Hoặc Vỏ Máy Tính Nóng Ran Khi Chạm Vào
Hãy mở thùng máy tính của bạn và đặt ngón tay lên tấm lưng (backplate) của card đồ họa để xác định xem nó có quá nóng khi chạm vào không. Hãy cẩn thận, tôi không muốn bạn bị bỏng. Để an toàn hơn, tôi đặc biệt khuyên bạn nên tắt máy tính trước khi chạm vào, đặc biệt nếu card đồ họa của bạn không có tấm lưng. Nếu bạn đang dùng laptop, hãy đặt tay lên đáy máy tính ngay dưới khu vực bàn phím để xem nó có nóng không. Vì CPU và GPU được đặt gần nhau trong laptop, cả hai đều có thể bị quá nhiệt.
Hình ảnh card đồ họa MSI GeForce RTX 4070 Ti Super Ventus 3X được lắp đặt trong máy tính
Nếu bạn có máy tính để bàn, bạn có thể cố gắng giảm bớt các vấn đề quá nhiệt bằng cách vệ sinh card đồ họa, loại bỏ bụi bẩn khỏi quạt GPU. Người dùng laptop có thể lau sạch các lưới thoát khí hoặc sử dụng đế tản nhiệt như một giải pháp tạm thời. Mặc dù thông thường tôi sẽ gợi ý thay keo tản nhiệt trong trường hợp CPU quá nhiệt, tôi sẽ không khuyên bạn làm điều tương tự với card đồ họa của mình, vì làm như vậy sẽ làm mất hiệu lực bảo hành. Một giải pháp khác là tăng luồng khí PC trong thùng máy. Loại bỏ nhiều nhiệt hơn ra khỏi thùng máy để GPU có thêm không gian “thở”.
Các Biện Pháp Khắc Phục Tình Trạng Card Đồ Họa Quá Nhiệt Hiệu Quả
Không giống như CPU desktop, bạn không thể đơn giản mua một bộ tản nhiệt mạnh hơn để chống lại tình trạng card đồ họa quá nhiệt. Bạn thậm chí không thể thay keo tản nhiệt GPU mà không làm mất hiệu lực bảo hành trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, bạn vẫn có một số lựa chọn.
1. Cải Thiện Luồng Khí (Airflow) Trong Thùng Máy
Đầu tiên, bạn có thể cải thiện tản nhiệt case bằng cách thêm nhiều quạt hút (intake) hoặc quạt xả (exhaust). Vệ sinh bụi bẩn khỏi các quạt hiện có cũng là một cách hiệu quả để giữ nhiệt độ trong tầm kiểm soát.
2. Tùy Chỉnh Đường Cong Quạt (Fan Curve) Mạnh Mẽ Hơn
Bạn cũng nên thiết lập một fan curve GPU chủ động hơn để quạt tăng tốc ngay khi GPU đạt 75°C, đặc biệt nếu bạn không quá bận tâm đến tiếng ồn của quạt.
3. Undervolt Card Đồ Họa
Cuối cùng, nhưng quan trọng nhất, bạn có thể undervolt GPU để giảm nhiệt lượng mà nó tạo ra. Điện áp càng thấp, nhiệt độ GPU của bạn sẽ càng thấp. Tuy nhiên, việc tìm kiếm sự cân bằng phù hợp là rất quan trọng vì nếu bạn giảm điện áp quá nhiều, GPU của bạn sẽ trở nên không ổn định. Trong hầu hết các trường hợp, bạn sẽ thấy nhiệt độ giảm từ 5 đến 10°C sau khi undervolt thành công.
Cổng cấp nguồn của card đồ họa PowerColor Hellhound Radeon RX 7900 GRE
4. Nâng Cấp Vỏ Case Máy Tính
Một vỏ case máy tính mới có thể cần thiết nếu vỏ case hiện tại của bạn có luồng khí kém và quá ít khe gắn quạt. Tất cả những biện pháp này đều có thể giúp giảm nhiệt độ GPU của bạn một cách đáng kể.
Kết Luận
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu card đồ họa quá nhiệt là yếu tố then chốt để bảo vệ linh kiện quan trọng này, đảm bảo hiệu suất ổn định và kéo dài tuổi thọ cho hệ thống của bạn. Từ tiếng quạt ồn ào bất thường, hiệu suất chơi game giảm sút, đến các lỗi hệ thống nghiêm trọng như crash game hay màn hình xanh, tất cả đều là lời cảnh báo về nhiệt độ GPU đang vượt ngưỡng. May mắn thay, có nhiều giải pháp hiệu quả bạn có thể áp dụng, từ việc cải thiện luồng khí trong thùng máy, tùy chỉnh đường cong quạt, cho đến việc undervolt GPU. Hãy chủ động theo dõi và áp dụng các biện pháp phù hợp để giữ cho card đồ họa của bạn luôn hoạt động mát mẻ, ổn định, mang lại trải nghiệm tối ưu nhất.
Bạn đã từng gặp tình trạng card đồ họa quá nhiệt chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và cách khắc phục của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé! Hoặc nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về cách giảm nhiệt độ GPU, đừng quên đọc thêm bài viết về cách undervolt GPU của chúng tôi.