Việc thay thế keo tản nhiệt mới cho card đồ họa đã cũ là một phương pháp tuyệt vời để giảm nhiệt độ hoạt động của nó. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng giải quyết triệt để các vấn đề quá nhiệt và hiện tượng giảm hiệu suất do nhiệt (thermal throttling). Keo tản nhiệt có vai trò chính trong việc truyền nhiệt từ chip GPU đến bộ tản nhiệt, nhưng trên thực tế, có rất nhiều yếu tố khác cũng có thể tác động đáng kể đến nhiệt độ của card đồ họa.
Cách đây vài năm, tôi đã từng thay keo tản nhiệt cho GPU (GTX 1070) trên chiếc laptop Alienware 17 R3 của mình. Dù nhiệt độ có giảm đi vài độ, nhưng tôi vẫn gặp phải tình trạng quá nhiệt khi chơi game. Đó là bởi vì tôi đã bỏ qua nhiều vấn đề tiềm ẩn khác ảnh hưởng đến hệ thống làm mát của chiếc laptop. Vì vậy, trước khi bạn bắt tay vào xử lý một vấn đề tương tự, hãy cùng tìm hiểu những lý do tại sao chỉ keo tản nhiệt thôi sẽ không thể ngăn GPU của bạn bị quá nhiệt.
Card đồ họa Zotac Gaming GeForce RTX 4070 Super Trinity Black Edition và bộ tản nhiệt
1. Hạn Chế Luồng Khí Trong Vỏ Case – Kẻ Thù Thầm Lặng Của GPU
Keo tản nhiệt không thể bù đắp cho luồng khí kém
Việc thay keo tản nhiệt cho card đồ họa có thể giúp giảm nhiệt độ một chút, nhưng nếu nó vẫn nằm trong một thùng máy nóng bức, nhiệt độ sẽ tiếp tục tăng cao. Nếu vỏ case PC của bạn không đẩy đủ không khí mát vào, tất cả các linh kiện bên trong chắc chắn sẽ hoạt động ở nhiệt độ cao hơn. Đó là lý do tại sao bạn cần trang bị đủ quạt hút và quạt đẩy trong vỏ case. Tôi đặc biệt khuyến nghị cấu hình quạt để tạo áp suất khí dương bên trong thùng máy, tức là tổng luồng khí của quạt hút lớn hơn quạt đẩy. Điều này đảm bảo card đồ họa của bạn không tuần hoàn lại khí nóng, làm tăng nhiệt độ môi trường bên trong case.
Tương tự, nếu bạn thấy bụi bẩn tích tụ trên quạt case hoặc quạt GPU, hãy dành thời gian làm sạch chúng bằng bình khí nén. Khi bạn tháo rời card đồ họa để thay keo tản nhiệt, cũng rất nên làm sạch các mảnh vụn trên bộ tản nhiệt bằng bàn chải mềm, vì bụi bẩn cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng làm mát. Càng ít bụi bẩn trong case PC hoặc bên trong chassis laptop, luồng khí sẽ càng tốt hơn, giúp giữ nhiệt độ GPU ở mức ổn định.
2. Chất Lượng Keo Tản Nhiệt – Yếu Tố Thường Bị Bỏ Qua
Keo tản nhiệt chất lượng cao tạo nên sự khác biệt
Nhiều người thường bỏ qua loại keo tản nhiệt mà họ sử dụng cho CPU và GPU. Tôi từng chứng kiến một số bạn bè sử dụng keo tản nhiệt đi kèm hoặc được bôi sẵn trên các bộ tản nhiệt CPU. Mặc dù chúng có thể hoạt động khá tốt, nhưng hiệu quả sẽ cao hơn rất nhiều khi sử dụng keo tản nhiệt chất lượng cao. Các loại keo tản nhiệt giá rẻ thường có độ dẫn nhiệt khoảng 4-5 W/mK, trong khi các sản phẩm cao cấp, như Thermal Grizzly Kryonaut, có thể đạt mức hơn gấp đôi con số này. Chỉ số dẫn nhiệt của một hợp chất càng cao, nó càng hiệu quả trong việc truyền nhiệt từ chip xử lý đến bộ tản nhiệt.
Các loại keo tản nhiệt chất lượng khác nhau
Do đó, việc sử dụng keo tản nhiệt giá rẻ có thể không giải quyết được các vấn đề quá nhiệt. Đó là lý do tại sao tôi rất khuyến khích đầu tư khoảng 15-20 USD vào một hợp chất tản nhiệt cao cấp. Mặc dù vậy, không có gì đảm bảo rằng bạn sẽ thấy nhiệt độ tốt hơn nhiều trừ khi lớp keo tản nhiệt hiện có đã bị khô hoàn toàn. Một số GPU cao cấp hiện đại, như NVIDIA RTX 5090 Founders Edition và Asus Matrix RTX 4090, thậm chí còn được nhà sản xuất bôi sẵn kim loại lỏng. Kim loại lỏng có khả năng truyền nhiệt vượt trội so với keo tản nhiệt cao cấp. Tuy nhiên, tôi không khuyến nghị bạn tự mình thay thế kim loại lỏng vì nó dẫn điện và có thể làm hỏng các linh kiện bên trong GPU nếu bị rò rỉ ra ngoài.
3. Quạt Tản Nhiệt Bị Hỏng Hoặc Hoạt Động Kém Hiệu Quả
Thay keo tản nhiệt không giải quyết được quạt bị lỗi
Các card đồ họa hiện đại, đặc biệt là các phiên bản tùy chỉnh (aftermarket), thường được trang bị ba quạt để đạt hiệu suất luồng khí và làm mát tối đa. Bạn có thể biết rằng các bộ phận chuyển động, như bạc đạn quạt, sẽ bị hao mòn theo thời gian. Ngay cả khi một trong các quạt không quay ở tốc độ lý tưởng, bạn cũng sẽ nhận thấy nhiệt độ GPU tăng lên. Việc thay keo tản nhiệt mới có thể giảm nhiệt độ GPU của bạn vài độ, nhưng điều đó sẽ không đủ nếu GPU của bạn bị quá nhiệt do quạt đã bị mòn và mất đi hiệu quả.
Quạt tản nhiệt của card đồ họa PowerColor Hellhound Radeon RX 7900 GRE
Nếu card đồ họa của bạn vẫn còn trong thời gian bảo hành, bạn có thể gửi nó cho nhà sản xuất để được thay thế. Ngược lại, bạn sẽ phải tìm mua các linh kiện chính xác từ các nhà bán lẻ bên thứ ba, điều này có thể khá phức tạp. Cũng cần xem xét thay thế các quạt case bị trục trặc để cải thiện luồng khí tổng thể bên trong thùng máy PC của bạn. Việc này thường dễ dàng hơn vì quạt case khá phổ biến và có giá thành phải chăng; chỉ cần đảm bảo bạn chọn đúng kích thước.
4. Miếng Dán Tản Nhiệt (Thermal Pads) Bị Mòn – “Người Hùng Thầm Lặng”
Miếng dán tản nhiệt quan trọng không kém keo tản nhiệt
Bạn chỉ bôi keo tản nhiệt lên chip GPU, nhưng còn các linh kiện khác như VRM (mạch điều chỉnh điện áp) và chip nhớ (VRAM) trên card đồ họa thì sao? Nếu bạn đã từng tháo rời một card đồ họa, bạn có thể nhận thấy các miếng dán tản nhiệt ở nhiều vị trí khác nhau trên bộ tản nhiệt. Chúng được đặt ngay trên các VRM và chip nhớ vì những linh kiện này cũng tạo ra nhiệt, tương tự như chip GPU. Khi bạn theo dõi nhiệt độ GPU bằng MSI Afterburner hoặc HWiNFO, bạn cũng sẽ thấy nhiệt độ của các thành phần này.
Cấu trúc bên trong GPU RTX cùng bộ tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt
Nếu các thành phần này chạy quá nóng và làm giảm hiệu suất của GPU, thì không có lượng keo tản nhiệt nào có thể làm giảm vấn đề quá nhiệt của bạn. Bạn sẽ cần phải thay thế các miếng dán tản nhiệt mới, tốt nhất là loại có độ dẫn nhiệt cao hơn, để giảm nhiệt độ VRM và nhiệt độ điểm nối bộ nhớ (memory junction temperatures). Quan trọng hơn, bạn cần đảm bảo độ dày của chúng phải chính xác như miếng dán gốc đi kèm với GPU và cắt chúng đúng cách. Nếu không, các miếng dán có thể ảnh hưởng đến áp lực gắn của bộ tản nhiệt và làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.
Thay keo tản nhiệt GPU chỉ có tác dụng nhất định
Các vấn đề quá nhiệt không phải lúc nào cũng đơn giản chỉ là do keo tản nhiệt bị khô. Chắc chắn, việc thay keo tản nhiệt sẽ hữu ích nếu card đồ họa của bạn đã sử dụng được hai năm trở lên, nhưng riêng điều đó sẽ không giải quyết được các vấn đề quá nhiệt nếu bất kỳ yếu tố nào khác chúng ta đã thảo luận ở trên đang diễn ra. Vì vậy, hãy tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và xác định một giải pháp lâu dài trước khi tháo rời GPU của bạn. Việc cấu hình lại quạt case để cải thiện luồng khí và thay thế các miếng dán tản nhiệt mới trong khi thay keo tản nhiệt cũng có thể giúp giảm nhiệt độ GPU của bạn đáng kể.
Cận cảnh bên trong một bộ PC gaming cho thấy CPU, GPU, bo mạch chủ và RAM
Bạn đã từng gặp phải vấn đề quá nhiệt với GPU của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và các giải pháp của bạn trong phần bình luận bên dưới! Đừng quên theo dõi blogcongnghe.net để cập nhật thêm nhiều kiến thức công nghệ hữu ích nhé.