Sony PlayStation 1 (PS1) không chỉ là một chiếc máy chơi game đơn thuần; nó là một cuộc cách mạng văn hóa, định hình lại ngành công nghiệp game và tạo ra một kỷ nguyên mới. Trong khi các thế hệ sau chứng kiến PlayStation đối đầu với Xbox của Microsoft, những trận chiến đầu tiên của PS1 lại là với Nintendo N64 và Sega Dreamcast. Thật thú vị khi chúng ta suýt có một phiên bản lai Sony-Nintendo với ổ đĩa quang, nhưng dòng thời gian đó đã không xảy ra. Thay vào đó, Sony tự mình đi một con đường riêng – và làm nên lịch sử.
PlayStation 1 đã trở thành console đầu tiên vượt qua rào cản 100 triệu đơn vị bán ra, ghi tên mình vào đại sảnh danh vọng của làng game. Kèm theo đó là một thư viện game đồ sộ, nhiều tựa trong số đó giờ đây đã trở thành “món mồi” hấp dẫn cho giới sưu tầm – một danh mục game có thể khiến ví tiền của bạn “kêu gào” nhiều năm sau đó. Vì vậy, dù bạn là một nhà sưu tầm game chuyên nghiệp hay một fan của giả lập, những tựa game PS1 dưới đây là minh chứng rằng hoài niệm không hề rẻ chút nào.
6. NFL Blitz 2000 [Greatest Hits]
Phiên bản bị thu hồi làm tăng giá trị
Khoảng năm 1997, Sony khởi động chương trình “Greatest Hits” dành cho các tựa game bán chạy. Để đủ điều kiện, một game phải bán được ít nhất 150.000 bản và có mặt trên thị trường tối thiểu một năm dương lịch. Chrono Cross, Gran Turismo 2 và Final Fantasy VIII là một số game nhận được phiên bản Greatest Hits. Tuy nhiên, có một tựa game không bao giờ được cấp phiên bản Greatest Hits nhưng vẫn ra mắt, đó là NFL Blitz 2000.
Mặc dù phiên bản này có một vài cải tiến nhỏ, nhưng NFL Blitz 2000 [Greatest Hits] đã bị thu hồi, chỉ còn lại một số ít nhà sưu tầm và người hâm mộ bóng bầu dục giữ được các bản sao. Chính điều này đã khiến tựa game PlayStation 1 này trở nên cực kỳ quý giá. PriceCharting cho thấy giá của một phiên bản mới chưa bóc seal lên tới gần 8000 USD. Giao dịch gần nhất vào tháng 3 năm 2025, tại thời điểm viết bài này, đã đạt mức 3000 USD.
Bìa đĩa game NFL Blitz 2000 phiên bản Greatest Hits
5. King’s Field
Trước Dark Souls, đã có King’s Field
Tựa game đầu tiên của FromSoftware ra mắt cùng năm với PlayStation. Studio xuất sắc này sau đó đã tạo ra những trò chơi định hình thể loại như bộ ba Dark Souls và toàn bộ thể loại Soulsborne. King’s Field có thể không có độ bóng bẩy như các game Souls sau này, nhưng bạn chắc chắn có thể thấy những dấu ấn đặc trưng của studio trong tựa game này.
Tất nhiên, một tựa game của FromSoftware như vậy sẽ thu hút sự chú ý của các nhà sưu tầm và sử gia game. Do đó, PriceCharting cho thấy tựa game này đòi hỏi một cái giá khá “chát” nếu bạn muốn sở hữu nó hôm nay. Một bản đĩa rời không quá đắt – chỉ khoảng 62 USD – nhưng một bản sealed (còn nguyên seal) đã được bán với giá 2000 USD vào năm ngoái. Tuy nhiên, bản sealed gần đây nhất thậm chí còn đắt hơn, với giao dịch hoàn tất ở mức đáng kinh ngạc 3.600 USD.
Bìa đĩa game King's Field trên PlayStation 1
4. Doom [Long Box]
Số phận “hiếm có khó tìm” của Doom
Trước khi PlayStation đời đầu sử dụng các hộp đĩa CD jewel case tiêu chuẩn, nó đã thử nghiệm với loại hộp mà các nhà sưu tầm hiện nay ưu ái gọi là “long box” (hộp dài). Có tổng cộng 102 tựa game dạng hộp dài này, phân bố thành ba phong cách – hộp nhựa mỏng manh (dễ vỡ), hộp bìa cứng phẳng bóng bẩy (thường bị mất miếng xốp bên trong), và loại hộp bìa cứng thông thường và chắc chắn hơn.
Một trong những long box quý giá nhất mà bạn có thể sở hữu là của tựa game DOOM. Những bản sealed được coi là “Chén Thánh”, được bán với giá 7.500 USD và thậm chí 8.000 USD. Tuy nhiên, một bản đĩa PS1 DOOM thông thường chỉ có giá khoảng 60 USD. Nếu mức giá đó không phải là điều bạn đang tìm kiếm, bạn luôn có thể chơi nó trên giả lập hoặc thậm chí là trên một chiếc máy cắt cỏ!
Bìa đĩa game Doom phiên bản Long Box hiếm trên PS1
3. Crash Bandicoot [Black Label]
48.000 USD cho một chú cáo túi? Chắc chắn rồi!
Trong thế giới của các nhà sưu tầm, một phiên bản Black Label có lẽ là bản sao tốt nhất bạn có thể sở hữu của một tựa game cổ điển. Các game Black Label là những bản gốc được sản xuất đầu tiên, trước khi một số game bán được 150.000 bản và sau đó nhận được các phiên bản Greatest Hits hoặc Platinum. Với Crash Bandicoot là một biểu tượng PlayStation lâu đời, một phiên bản Black Label mang lại một mức giá khá cao trên thị trường.
Các tựa game sản xuất đầu tiên, trong tình trạng sealed, đã được bán với giá lên tới 48.000 USD trong các cuộc đấu giá, với một bản mới được chấm điểm đã bán vào năm ngoái với giá 9.400 USD. Hầu hết các bản Black Label của Crash Bandicoot trên PS1 sẽ có giá trên 3.500 USD, chứng tỏ giá trị của những phiên bản này trong mắt các nhà sưu tầm. Vì vậy, nếu bạn muốn trải nghiệm những màn platformer đầy thử thách trên PS1, hoặc chỉ muốn có quyền khoe khoang khi sở hữu một phiên bản như vậy, hãy chuẩn bị chi một khoản tiền không nhỏ.
Bìa đĩa game Crash Bandicoot phiên bản Black Label của PS1
2. Tekken [Long Box]
Tekken: Game “cuốn bay” ví tiền của bạn
Tekken đã là một trong những tựa game đối kháng có ảnh hưởng nhất mà ngành công nghiệp game từng biết đến, và di sản của nó vẫn tiếp tục mạnh mẽ cho đến ngày nay. Đối với các nhà sưu tầm PS1, phiên bản Long Box của Tekken gốc có giá trị “chóng mặt”.
Là tựa game PS1 đắt nhất trên PriceCharting, các gói sealed của phiên bản Long Box của Tekken đã được bán với giá cao tới 55.000 USD trong các cuộc đấu giá. Trên eBay, một giao dịch cho một phiên bản sealed khác đã hoàn tất ở mức gần 20.000 USD, cho thấy các nhà sưu tầm sẽ đi xa đến mức nào để hoàn thành bộ sưu tập của mình. Tuy nhiên, chỉ các phiên bản Long Box sealed mới có mức giá này, trong khi các đĩa Long Box Tekken rời thông thường trên PS1 thậm chí đã được bán với giá chỉ 10 USD.
Bìa đĩa game Tekken phiên bản Long Box cực hiếm trên PlayStation 1
1. Twisted Metal [Long Box]
Từ “đua xe phá hủy” đến “kiệt tác trưng bày”
Trước khi trở thành một trong những tựa game đua xe huyền thoại mà chúng ta biết ngày nay, Twisted Metal đã khởi đầu cơn hỗn loạn của mình trên PS1 vào năm 1995, và nó được đóng gói trong một Long Box cứng cáp, lộng lẫy. Tựa game này pha trộn cảm giác mạnh của đua xe phá hủy với các nhân vật phản diện và đấu trường bùng nổ, đặt nền móng cho một trong những thương hiệu dễ nhận biết nhất của PlayStation. Còn đối với các nhà sưu tầm? Nó là nhiên liệu nitro mạ vàng.
Một phiên bản Long Box sealed của Twisted Metal được báo cáo đã mang về mức giá đáng kinh ngạc 60.000 USD tại một cuộc đấu giá vào năm 2022. Ngay cả các bản cứng chưa bóc seal cũng có thể đạt gần 5.000 USD tùy thuộc vào tình trạng. Đây là bằng chứng cho thấy ngay cả sự hỗn loạn kỹ thuật số trên bốn bánh xe cũng có thể biến thành một kho báu sưu tầm nguyên sơ – miễn là bạn giữ nó trong lớp bọc co lại và tránh xa ánh nắng mặt trời hoặc những đứa em tinh nghịch.
Bìa đĩa game Twisted Metal phiên bản Long Box biểu tượng của PS1
Cơn sốt “đĩa xám” và giá trị vĩnh cửu
Kỷ nguyên PS1 là một thời kỳ kỳ diệu – một thời hoàng kim nơi đĩa game là vua và sách hướng dẫn thực sự có mùi đặc trưng. Việc chơi giả lập những tựa game kinh điển này thật tuyệt vời, nhưng không gì sánh bằng việc cầm đĩa game thật trên tay. Chỉ tiếc là việc sưu tầm chúng bây giờ đồng nghĩa với việc phải lựa chọn giữa thú vui chơi game retro và chi phí sinh hoạt. Lần tới khi mua một tựa game PS1, tôi sẽ mua hai bản – một bản để chơi, và một bản để niêm phong cho các cháu chắt của mình sau này có thể “kiếm lời” từ việc bán nó để mua chiếc card đồ họa RTX 9090 của NVIDIA vào năm 2060.