Việc sở hữu một kết nối Internet ổn định ngày nay là điều cần thiết, nhưng đằng sau mỗi gói cước hàng tháng mà chúng ta chi trả là dịch vụ từ các nhà cung cấp Internet (ISP). Chất lượng dịch vụ từ các ISP có thể khác nhau đáng kể trên toàn cầu, nhưng có một điểm chung: họ luôn cung cấp các gói cước được phân loại theo tốc độ. Tuy nhiên, tốc độ cam kết trên lý thuyết thường không phản ánh hoàn toàn thực tế trải nghiệm của người dùng.
Các ISP có thể bóp băng thông (hay còn gọi là throttling), tức là giảm tốc độ kết nối của bạn nhằm tiết kiệm băng thông trên toàn mạng lưới. Điều này đôi khi khiến người dùng gặp phải trải nghiệm dưới mức mong đợi. Nếu bạn nghi ngờ đường truyền Internet của mình đang bị bóp băng thông, dưới đây là 4 dấu hiệu rõ ràng giúp bạn nhận biết, cùng với những biện pháp có thể thực hiện để cải thiện tình hình.
1. Tốc độ mạng chậm đáng kể vào giờ cao điểm
Tình trạng bóp băng thông thường xảy ra khi mạng quá tải
Khi có quá nhiều người trong khu vực bạn sinh sống cùng lúc truy cập Internet, điều này có thể gây ra hiện tượng chậm mạng đáng kể cho tất cả mọi người, đặc biệt nếu hạ tầng mạng không đủ khả năng đáp ứng. Trong nỗ lực nhằm giảm thiểu tắc nghẽn mạng, các ISP đôi khi sẽ bóp băng thông kết nối của người dùng trong các giờ cao điểm. Những khung giờ này có thể thay đổi tùy theo từng khu vực, nhưng thường rơi vào khoảng 8 giờ sáng đến 12 giờ trưa và 5 giờ chiều đến 10 giờ tối. Đây là lúc phần lớn mọi người truy cập Internet để làm việc hoặc giải trí. Cuối tuần cũng là thời điểm tải mạng đặc biệt cao.
Để xác định liệu bạn có bị ảnh hưởng bởi tình trạng bóp băng thông trong các giờ này hay không, cách đơn giản nhất là chạy hai bài kiểm tra tốc độ mạng: một lần trong giờ cao điểm và một lần ngoài khung giờ đó. Nếu bạn không nhận được tốc độ như đã cam kết trong cả hai lần kiểm tra, đó có thể là một vấn đề khác. Tuy nhiên, nếu bạn đạt được tốc độ quảng cáo trong các bài kiểm tra ngoài giờ cao điểm nhưng lại chậm hơn đáng kể vào giờ cao điểm, khả năng cao là do vấn đề tắc nghẽn hoặc bóp băng thông.
Dashboard theo dõi tốc độ mạng trên MacBook
2. Chất lượng truyền phát video giảm sút dù gói cước tốc độ cao
ISP có thể điều tiết lưu lượng dựa trên nội dung
Không phải tất cả lưu lượng truy cập mạng đều được xử lý như nhau; các luồng video độ phân giải cao yêu cầu băng thông lớn hơn nhiều so với việc truy vấn một trang web thông thường. Các ISP có khả năng kiểm soát “tốc độ dòng chảy” của những loại kết nối này. Việc kiểm tra tốc độ kết nối của bạn đến các trang như YouTube hoặc Netflix so với một bài kiểm tra tốc độ thông thường có thể cung cấp một số manh mối về những gì đang xảy ra, mặc dù đây không phải là một phương pháp chính xác tuyệt đối.
Có nhiều yếu tố khác ngoài việc “liệu ISP của tôi có đang bóp băng thông các luồng video hay không”, nhưng đây là một phần quan trọng của bức tranh. Các gói cước tốc độ cao, cung cấp kết nối gigabit, sẽ khó bị bão hòa hoàn toàn bởi việc phát trực tuyến và duyệt web thông thường. Tuy nhiên, nếu bạn đang sử dụng một trong những gói cước này mà vẫn gặp phải tình trạng giật, lag hay chất lượng video thấp, đó có thể là dấu hiệu cho thấy ISP đang can thiệp vào kết nối của bạn.
Tính năng gợi ý phát trực tuyến video trên iPhone
3. Vấn đề được cải thiện khi sử dụng VPN
Nếu giải pháp này hiệu quả, ISP có thể là nguyên nhân
Một trong những cách để che giấu loại nội dung bạn đang xem khỏi sự “quan sát” của ISP là sử dụng mạng riêng ảo (VPN). VPN rất hữu ích trong việc khắc phục sự cố mạng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến tốc độ. Mặc dù VPN có thể tạo ra một chút chi phí mạng phụ trội, nhưng thường không đủ lớn để tạo ra sự khác biệt đáng kể trong hầu hết các trường hợp.
Nếu bạn có thể đạt được tốc độ cam kết và không gặp phải tình trạng chậm mạng khi định tuyến qua VPN, điều đó có thể đồng nghĩa với việc ISP của bạn đang bóp băng thông kết nối. Hãy dành thời gian kiểm tra tất cả các trang web thông thường của bạn và thực hiện một số bài kiểm tra tốc độ bằng nhiều nguồn khác nhau, cả khi có và không có VPN. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về những gì đang xảy ra với đường truyền Internet của mình.
Giao diện tiện ích mở rộng NordVPN trên trình duyệt Firefox cho Mac
4. Cân nhắc đổi nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP)
Đây có thể là lựa chọn cuối cùng, nếu khả thi
Nếu bạn vẫn không thể xác định được liệu kết nối của mình có đang bị bóp băng thông hay không, việc liên hệ với ISP là một bước đáng cân nhắc. Đáng tiếc, đội ngũ hỗ trợ khách hàng đôi khi không thể giúp ích nhiều, và các kỹ thuật viên mà họ cử đến cũng có thể hên xui. Điều quan trọng là bạn cần chuẩn bị đầy đủ thông tin khi liên hệ với ISP.
Nếu bạn đã có thể khắc phục hoặc chẩn đoán tình hình bằng một chiến lược nhất định, dù là sử dụng VPN hay thực hiện nhiều bài kiểm tra tốc độ, những thông tin này sẽ rất hữu ích cho ISP của bạn. Lý tưởng nhất, bạn muốn họ khắc phục sự cố cho bạn. Tuy nhiên, nếu không tìm được giải pháp, việc chuyển đổi nhà cung cấp có thể là lựa chọn đáng cân nhắc. Đáng tiếc, ở nhiều khu vực, điều này thậm chí không phải là một lựa chọn do tình trạng độc quyền dịch vụ Internet. Nhưng nếu bạn có nhiều hơn một lựa chọn, hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng các nhà cung cấp khác.
Các ISP không muốn mất khách hàng trả phí. Trong nhiều trường hợp, khi khách hàng gọi điện để hủy dịch vụ, họ sẽ cố gắng mọi cách để giữ chân bạn. Từ việc giảm giá hàng tháng, tăng tốc độ cho đến tặng kèm các gói truyền hình – họ sẽ đưa ra mọi ưu đãi. Đây cũng là một chiến lược bạn có thể áp dụng nếu cảm thấy không hài lòng với dịch vụ. Hãy gọi điện, cho họ biết bạn đang cân nhắc hủy vì chất lượng dịch vụ kém, và bạn có thể sẽ giải quyết được vấn đề (cũng như nhận được mức giá tốt hơn cho gói cước của mình).
Lưu ý quan trọng: Không phải lúc nào cũng do ISP bóp băng thông
Mặc dù việc đổ lỗi cho ISP về kết nối chậm của bạn có thể dễ dàng, điều quan trọng là bạn phải loại trừ càng nhiều yếu tố khác càng tốt trước khi làm điều đó. Đảm bảo rằng bạn đang thực hiện các bài kiểm tra tốc độ bằng thiết bị được kết nối trực tiếp vào router của mình thông qua một cáp Ethernet hoạt động tốt và đã được kiểm chứng. Kiểm tra trên nhiều thiết bị khác nhau cũng có thể hữu ích trong việc chẩn đoán bất kỳ vấn đề mạng nào.
Việc nhận biết các dấu hiệu cho thấy ISP đang bóp băng thông là bước đầu tiên để bạn có thể chủ động bảo vệ quyền lợi và nâng cao trải nghiệm Internet của mình. Từ việc theo dõi hiệu suất trong giờ cao điểm, kiểm tra chất lượng streaming, sử dụng VPN để chẩn đoán, cho đến việc cân nhắc đổi ISP, mỗi bước đều giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng đường truyền của mình. Đừng quên loại trừ các nguyên nhân khác trước khi đưa ra kết luận cuối cùng.
Bạn đã từng gặp phải tình trạng ISP bóp băng thông chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm hoặc cách bạn đã khắc phục vấn đề này trong phần bình luận bên dưới nhé!